Đặc điểm ngữ dụng xã hội của trẻ rối loạn phổ tự kỉ 4-5 tuổi và phát triển ngữ dụng xã hội cho trẻ trong môi trường hòa nhập

Abstract

Rối loạn phổ tự kỉ (RLPTK) là một rối loạn phát triển phức tạp, đặc trưng bởi các khiếm khuyết về giao tiếp, tương tác xã hội và hành vi, gây nhiều trở ngại cho học tập và cuộc sống của trẻ. Khó khăn lớn nhất ở trẻ RLPTK là “thiếu hụt trong giao tiếp và tương tác xã hội trong nhiều bối cảnh,” đặc biệt là về ngữ dụng xã hội - khả năng (KN) sử dụng ngôn ngữ phù hợp với tình huống và người đối thoại. Ngữ dụng xã hội đóng vai trò quan trọng trong giao tiếp, giúp điều chỉnh ngôn ngữ theo bối cảnh và mục đích. Tuy nhiên, trẻ RLPTK thường gặp khó khăn trong các khía cạnh như hiểu ý nghĩa ngầm, tuân thủ quy tắc hội thoại và thích ứng với đối tượng giao tiếp. Nếu xây dựng một hệ thống hoạt động phát triển ngữ dụng xã hội phù hợp cho trẻ RLPTK 4-5 tuổi, kết hợp với dạy học hòa nhập, trẻ có thể cải thiện đáng kể kĩ năng giao tiếp, sử dụng ngôn ngữ linh hoạt, và tham gia tích cực vào các hoạt động nhóm trong lớp học. Bài báo này tập trung vào đặc điểm ngữ dụng xã hội của trẻ RLPTK 4-5 tuổi và đề xuất các hoạt động theo chủ đề gia đình, nhằm giúp trẻ hiểu và sử dụng ngôn ngữ đúng ngữ cảnh trong giao tiếp hằng ngày